Tarihi yapıların konservasyonunda ve restorasyonunda, yapının sorunlarının doğru teşhis edilmesi kritik bir önem taşır. Ancak bu sorunların teşhis edilmesi için yapılması gereken bazı analitik araştırmalar ya da tahrip edici numune alma yöntemleri, tarihi yapı elemanları üzerinde kalıcı hasarlar bırakabilmektedir. Tahrip edici numune alma yöntemlerinin ya da test yöntemlerinin, tarihi yapı elemanları üzerinde bıraktığı kalıcı hasarlar, bu tür yöntemlerin yaygın bir şekilde kullanılabilmesine engel olmaktadır. Özellikle organik orijinli yapı malzemelerinin korunmasında, çürüme, rutubet gibi sorunların sık aralıklarla takip edilmesi gerektiğinden, tahrip edici numune alma yöntemlerinin uygulanabilirliği daha da güçtür. Bu nedenle konservasyon ve restorasyon çalışmalarında tarihi yapıların bütünlüğüne ve orijinal malzemelerine zarar vermeden uygulanabilen tahribatsız test tekniklerinin (NDT) kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Bu yöntemler, yapı malzemelerinin karakterizasyonu, aşınma ve bozulmalarının tespiti, çevresel etkilerin ya da yapılan müdahalelerin etkinliğinin değerlendirilmesi için kullanılabilmektedir. Bu çalışmada tarihi yapı elemanlarındaki bozulmaların tespit edilebilmesi ve doğru koruma müdahalelerinin önerilebilmesi amacıyla kullanılabilecek tahrip edici olmayan test teknikleri derlenmiştir. Konservasyon ve restorasyon çalışmalarında kullanılabilecek dijital görüntü işleme (DIP), kızılötesi termografi (IRT), yersel radar (GPR), X ışını difraksiyonu, ultrasonik testler ve fiber optik mikroskopi (FOM) gibi test tekniklerinin kullanım alanları ve uygulama örnekleri üzerinde durulmuştur. Kültürel mirasın korunması, yönetimi ve sürdürülebilir gelişimi için, anıt ölçeğinde malzeme sorunlarının ve koruma müdahalelerinin planlanmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır. ORCID NO: 0000-0002-8549-0648
Anahtar Kelimeler: Tahrip Edici Olmayan Test Teknikleri, Koruma, Restorasyon
|
