Geçmiþten günümüze oluþan kültür birikiminin gündelik mekâna yansýyan en önemli yapýlarý konutlarýmýzdýr. Geleneksel konutlar; inanýþlarýmýz, gelenek ve göreneklerimiz ve gündelik yaþantýmýzýn karþýlýðýdýr. Bu nedenle geleneksel konutlar; dönemin sosyal, ekonomik, teknolojik özelliklerini yansýtýrlar ve çok önemlidirler. Yaþanýlan çevre koþullarýnýn konut üzerindeki etkileri tasarým çalýþmalarýna yön veren en önemli nedenlerden birisidir. Bu etken asýrlar boyu konutun plan ve biçimleniþini etkileyerek mimari karakterler arasýndaki farklýlýðýn doðmasýna önemli rol oynamýþtýr. Çevre koþullarýndaki farklýlýklar bir bölgedeki konutun ülkenin diðer bölgesindeki konuttan farklý olmasýný gerekli kýlmýþtýr. Günümüzün nesli tehlike altýnda olan geleneksel Türk evleri, toplumsal yapýnýn deðiþmesi ve yapýlarýn fiziki koþullarýnýn bozulmasý sonucu oluþmaktadýr. Bu deðiþim geleneksel konut dokusunun birçok yörede yok olma noktasýna gelmesine sebep olmuþtur. Ayrýca Türkiye'de geleneksel evlerin oluþmasýnda doðal faktörler de önemli rol oynamaktadýr. Bu çalýþma kapsamýnda, geleneksel Türk evlerinin planlamasýnda fiziksel etkenlerin ve Sosyo-kültürel etkilerin ne kadar önemli olduðu incelenmiþtir. Bunlara ek olarak Türk evi planlamasýnda iklimin etkisiyle topografya ve manzara, tasarýmý etkileyen diðer önemli faktörlerden olmuþtur. Geleneksel konutta tasarým ilkelerinden iklimin önemsendiðine, bunun geleneksel konutta faydalarýnýn neler olduðunu, bu çalýþmanýn amacý olan Edirne ve Mardin illerinin neden ele alýndýðýný ve çalýþma kapsamýnda bu iki ilde bulunan geleneksel konutlardaki yapýlar ele alýnýp karþýlaþtýrmalý araþtýrmasý yapýlmýþ, bu illerdeki geleneksel konutta biçimlenmeyi etkileyen faktörler anlatýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Mimarlýk, Geleneksel Konut, Edirne Evleri, Mardin Evleri, Geleneksel Konut Mimarisinin Karþýlaþtýrýlmasý
|
