Geçmiþten günümüze ülkemizde can ve mal kaybýna neden olan birçok deprem meydana gelmiþtir. Binalarýn taþýyýcý sisteminin; deprem yüklerinin temel zeminine, sürekli ve güvenli þekilde aktarýlmasýný saðlamak için yeterli rijitlik, dayaným ve süneklilikte olmasý deprem güvenliði bakýmýndan önem taþýmaktadýr. Bu kriterlerin, betonarme perdelerin tasarýmýnda da dikkate alýnmasý gereklidir. Perdelerin planda yerleþimine ve kesit þekline göre taþýyýcý sistemin burulma rijitliði de deðiþir. Dolayýsýyla betonarme perde duvarlarýn kesit alanýný, kesit þeklini, perdelerin planda yerleþimini belirlemek, taþýyýcý sistem tasarýmý açýsýndan önemlidir. Bu çalýþmada; taþýyýcý sistemi ve geometrisi simetrik olan dolayýsýyla burulma düzensizliði bulunmayan, toplam beþ katlý, kiriþli döþeme sistemli ve planda her iki yönde kat alanýnýn yüzde biri kadar toplam kesit alanýna sahip merkezde çekirdek tipi perde bulunan betonarme bir yapý ile çerçeveli betonarme yapý, SAP2000 programý kullanýlarak oluþturulmuþtur. Oluþturulan modellerde; kolon, kiriþ ve perde kesitleri 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliðinin sýnýr deðerlerini saðlayacak þekilde boyutlandýrýlmýþ, donatýlar da minimum þartlarý saðlayacak þekilde belirlenmiþtir. TS500’e göre minimum boyut esaslarý dikkate alýnarak döþeme kalýnlýðý belirlenmiþtir. Betonarme perde duvarlar kabuk (Shell) eleman olarak üç boyutlu þekilde modellenmiþtir. Yapýnýn zemin katýnýn garaj, iþyeri veya konut olarak kullanýlabilmesi durumu düþünülerek; 2,5 m, 3,0 m, 4,0 m ve 5,0 m zemin kat yükseklikleri için tasarlanan modellerin dinamik analizleri yapýlmýþtýr. Toplamda sekiz farklý tipte oluþturulan modellerin deprem davranýþý incelenerek karþýlaþtýrmalar yapýlmýþtýr. Ýncelenen bütün yapý tiplerine ait modellerin analizlerinde “Eþdeðer Deprem Yükü Yöntemi” kullanýlmýþtýr. Analizler sonucu, taban kesme kuvveti - tepe noktasý yer deðiþtirmesi, yumuþak kat düzensizlikleri ve oluþturulan modellerin hâkim periyotlarýna ait grafikler çizilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Çekirdek Perde, Çerçeveli Yapý, Eþdeðer Deprem Yükü Yöntemi, Doðal Titreþim Periyodu
|
