Cam Elyaf Takviyeli Polimer (CETP) kompozit malzemeler, düþük özgül aðýrlýða karþý yüksek mukavemetleri ile birlikte uygun özelliklerde farklý þekillerde üretilebildikleri için, özellikle uzay ve havacýlýk endüstrisinde ve birçok sektörde giderek daha fazla kullanýlmaktadýr. Delme iþlemi, parçalarýn montajý (perçinli, cývatalý) sýrasýnda tüm iþleme operasyonlarýnýn %40'ýný oluþturmaktadýr. Diðer katmanlý kompozit malzemelerde olduðu gibi; heterojen olmalarý ve termal duyarlýlýk nedeniyle uygun koþullar saðlanmýþ olsa bile; CETP kompozit malzemelerin delme, kesme, frezeleme, taþlama gibi geleneksel iþlemlerle zarar görmeden iþlenmesi çok zordur. Bu çalýþmada, geleneksel olmayan iþleme yöntemlerinden biri olan aþýndýrýcý su jeti (ASJ) ile iþleme yöntemi kullanýlmýþtýr. Delme deneyleri, üç-eksen CNC kontrol sistemli ASJ tezgâhý ile yapýlmýþtýr. Tezgâh iþleme parametreleri olarak 3600, 4300, 4800 ve 5300 bar’lýk su basýncý; 1, 2, 3 ve 4 mm’lik nozul yaklaþma mesafesi; 750, 1500, 2000 ve 3000 mm/dak nozul ilerleme oraný; 8, 10, 12 ve 14 mm’lik delik çaplarý seçilmiþtir. Bu çalýþmada kullanýlan CETP kompozit malzeme [0º/45º/90º/-45º] fiber oryantasyon açýsýnda ve vakum torbalama yöntemi ile üretilmiþtir. CETP kompozit malzeme, ASJ ile farklý iþleme parametreleri altýnda delinmiþ ve ortalama yüzey pürüzlülüðü analiz edilmiþtir. Tasarým ve analiz yöntemi olarak Taguchi yöntemi kullanýlmýþtýr. Delme deneylerinde iþleme parametrelerinin etkileri, Taguchi L16 orthogonal dizinine göre araþtýrýlmýþ ve elde edilen veriler Minitab 17 yazýlýmý kullanýlarak analiz edilmiþtir. Deney sonuçlarýnýn deðerlendirilmesinde sinyal/gürültü (S/N) oraný esas alýnmýþtýr. Optimum iþleme þartlarý, “daha küçük-daha iyidir” yaklaþýmýna göre ortalama yüzey pürüzlülüðü için S/N oraný hesaplanarak tespit edilmiþtir. En etkili iþleme parametreleri, varyans analizi (ANOVA) kullanýlarak belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Cam elyaf takviyeli polimer kompozit malzeme (CETP), Aþýndýrýcýlý su jeti (ASJ), Yüzey pürüzlülüðü, Taguchi metodu
|
