Depremde hasar gören bölgelerin süratle tespit edilmesi, arama kurtarma ekiplerinin etkili kullanýlmasý ve can kaybýnýn en aza indirilebilmesi açýsýndan çok önemlidir. Bu araþtýrmanýn amacý, Dronlar ile deprem sonrasý hasarý en kýsa sürede tespit ederek karar vericilerin arama kurtarma ekiplerini etkin ve verimli bir þekilde görevlendirebilmelerini saðlamaktýr. Bu konu ile alakalý olarak uydu ya da hava fotoðraflarýnýn çeþitli yöntemlerle analizi, sismik verilerin analizi ya da binalara yerleþtirilen GPS verilerinin analizi gibi çeþitli yöntemler mevcuttur. Bu tarz çalýþmalarýn yaný sýra literatürde dronlarla hasar tespiti yapan çalýþmalar da bulunmaktadýr. Bu çalýþmanýn literatürdeki dron kullanarak hasar tespiti yapan diðer çalýþmalardan farklarýnýn birincisi, bölgelerin eþit boyutlarda karelere bölünerek zaman kaybýný en aza indirebilmek maksadýyla karelere hasar görme olasýlýðý olan bina sayýsý ile kapsadýðý hastane, okul ve itfaiye sayýlarýna göre farklý önem puaný verilmesi. Ýkincisi, depolarýn daha önceden belirlenmiþ aday depolar arasýndan belirlenmesi ve dronlarýn kalkýþ yaptýklarý depolara inme zorunluluðunun bulunmamasý. Üçüncüsü, dronlarýn kareler üzerinde ihtiyaç duyduklarý sürenin belirsiz olmasý ve normal daðýlýma göre belirlenmesi. Son olarak, kesin çözüm yöntemine alternatif olarak Karýnca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemlerinin geliþtirilmesidir. Sonuçlara incelendiðinde; kesin çözüm yönteminin sadece çok küçük boyutlu örneklemlerde en iyi sonuca ulaþabildiði ancak bu boyutlarda tüm Karýnca Kolonisi Optimizasyonlarýnýn da ayný sonuçlarý çok daha kýsa CPU süresi içerisinde bulabildiði görülmüþtür. Ayrýca geliþtirilen tüm Karýnca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemleri de daha büyük boyutlu örneklemlerde iyi sonuçlar bulabilmektedir. Karýnca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemleri ile kesin çözüm yöntemi CPU süresi ve çözüm kalitesine göre karþýlaþtýrýlmaktadýr. Bu araþtýrma Ýstanbul ilçeleri için geliþtirilmiþ olsa da, kolay uyarlanabilir olmasý ve esnekliði sayesinde dünyadaki diðer karar vericiler tarafýndan kendi ilçelerine uyarlanarak rahatlýkla kullanýlabileceði deðerlendirilmektedir. Bu çalýþma Yýldýz Teknik Üniversitesi Bilimsel Araþtýrma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiþtir. Proje Numarasý: FYL-2021-4222.
Anahtar Kelimeler: Deprem Sonrasý Hasar Tespiti, Yerleþtirme ve Rotalama, Karýnca Kolonisi Optimizasyonu, Karýþýk Tamsayýlý Doðrusal Programlama, Dronlar
|
