Yýkýcý depremlerin yaþandýðý ülkemizde yeni yapýlacak yapýlarýn depreme dayanýklý olarak tasarlanmasý ve mevcut yapýlarýn deprem güvenilirliklerinin elde edilmesi büyük önem arz etmektedir. Yapýlan çalýþmalarda, yýkýcý depremlerden dolayý oluþan hasarlarýn büyük yerdeðiþtirmelerden kaynaklandýðý gösterildiðinden, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliði (TBDY) 2018’de, herhangi bir betonarme binanýn deprem durumundaki performansýnýn elde edilmesinde kullanýlmak üzere “þekil deðiþtirme esaslý yöntem” önerilmiþ ve bu yönteme performansa dayalý analiz ismi verilmiþtir.
TBDY 2018’de, binalarýn deprem durumundaki þekil deðiþtirmelerinin elde edilmesi amacýyla doðrusal ve doðrusal olmayan analiz yöntemleri önerilmiþtir. Dinamik bir analiz olan “Zaman Taným Alanýnda Doðrusal Olmayan Hesap” (ZTADOH), gerçek davranýþa en yakýn yöntemdir ve bu yöntemde yer hareketi ivme kayýtlarý sisteme etki ettirilerek hareket denklemi çözülmektedir. Seçilen yer hareketi kaydýnýn süresine baðlý olarak, ZTADOH yönteminin analiz süresi uzun zaman alabilmektedir. Analiz sýrasýnda her ne kadar deprem kaydýnýn tümü etki ettirilse de yapýlan çalýþmalar göstermektedir ki, bir depremin tümü deðil belirli bir kýsmý yýkýcý etkilere sebep olmaktadýr ve bu kýsým “Güçlü Yer Hareketi Süresi” (GYHS) olarak isimlendirilmektedir. Literatürde çok sayýda GYHS tanýmý mevcut olmasýna raðmen “Anlamlý Süre” (Significant Duration) ve “Zarf Süre” (Bracketed Duration) tanýmlarý yaygýn olarak kullanýlan iki yöntemdir.
Bu çalýþmada, betonarme çerçevelerden oluþan orta yükseklikteki bir binanýn, ZTADOH yöntemi ile TBDY 2018’de belirtilen kurallar dikkate alýnarak deprem performansý elde edilmiþtir. Seçilen yer hareketi kayýtlarý hem doðrudan etki ettirilmiþ hem de yalnýzca “Anlamlý” ve “Zarf” süre tanýmlarý ile belirlenen GYHS kýsýmlarý etki ettirilerek analizler yapýlmýþtýr. Böylece, analiz süresinin kýsalmasýný saðlayacak GYHS kýsmýnýn kullanýlmasý durumunda elde edilecek tepki ve performanslarýn güvenilirlikleri belirlenmiþtir. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn yüksek lisans tezinden üretilmiþtir.)
Anahtar Kelimeler: Güçlü Yer Hareketi Süresi, Zaman Taným Alanýnda Doðrusal Olmayan Hesap, Betonarme Binalar, Performans Analizi
|
