Krom, nikel, molibden ve ortalama %1,5 ile 2,2 arasýnda karbon içeren hiperötektoid dökme çelikler genellikle hadde merdanelerinde kullanýlmaktadýr. Bu merdaneler çoðunlukla adamit merdaneler olarak bilinmektedir. Döküm adamit merdanelere haddelenecek ürün profiline (ray, geniþ profiller vb.) uygun olarak talaþlý iþlemle derin kalibreler açýlmasýna ihtiyaç duyulabilmektedir. Bu durumlarda merdanenin kalibre dibi sertliði yüzeye göre ortalama 4 ile 5 HRC arasý düþebilmektedir. Kalibre dibindeki sertlik düþüþü merdane üzerindeki kalibrelerde heterojen aþýnmaya ve çok daha kýsa sürede kullanýlamaz hale gelmesine yol açabilmektedir. Bu çalýþmada talaþlý imalatý yapýlan G150NiCrMo6-6 kýsa gösterimine sahip gerçek boyutta adamit bir merdanenin kalibre dibinin özel olarak tasarlanan ve imal edilen bir platformda hasara uðramadan sertleþtirilebilirliði incelenmiþtir.
Çalýþmada sferolitin (küresel karbür) içerisinde yer aldýðý perlitik matriksin su verme iþlemi ile martenzite dönüþümü hedeflenmiþtir. Yapýlacak diferansiyel ýsýl iþlem ile merdane merkezinde daha tok olan perlitik yapý korunurken çalýþan (yani ezmeyi yapan) yüzeylerde daha kuvvetli olan martenzit içinde yer alan sferolit ile birlikte sertliðin ve aþýnma dayanýmýný artýrmasý hedeflenmiþtir. Çalýþmada talaþlý imalatla kalibreleri açýlan merdanelerin kalibre dibinin özel olarak tasarlanan ve imal edilen bir platformda hasara uðramadan sertleþtirilmesi gerçekleþtirilmiþtir.
Yapýlan su vermelerin genel bir sonucu olarak deðerlendirildiðinde ne kadar çok aðýr þartlarda su verilse de hiçbir kýrýk veya çatlak gözlemlenmeyen bu tip kimyasal bileþime ve boyutlara sahip adamit bir merdanenin su vermeye uygun olduðuna karar verilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: adamit merdane, çelik merdane, sertleþtirme, kalibre dibi sertleþtirme, ýsýl iþlem
|
