Transmisyon kayýþlarý, endüstride hareket iletiminde çok yaygýn olarak kullanýlan makina elemanlarýdýr. Bu elemanlar çalýþma esnasýnda eksene doðrultuda hareket etmektedir. Dolayýsýyla hem uzama titreþimleri hem de enine titreþimleri söz konusu olmaktadýr. Bu titreþimlerin hesaplarý modal parametrelerin (sönüm oraný, yay katsayýsý, doðal frekansý, sönümlü doðal frekansý) bilinmesini gerektirmektedir. Modal parametrelerin deðerleri, birkaç farklý büyüklüðün deneysel ölçümünden alýnan veriler kullanýlarak hesaplanabilir. Kütle ve kayýþtan oluþan tek serbestlik dereceli sistemin impuls kuvvet girdisi ile yaptýðý titreþim hareketinin verileri ölçüldü. Bu ölçüm büyüklükleri zamana baðlý olmak üzere kütlenin ivmesi ve yer deðiþtirmesidir. Ývme, ivmeölçer ile yer deðiþtirme ise lazer temelli hassas mesafe ölçer ile ölçülmüþtür. Bu deðerleri ölçmeye uygun deney düzeneði, bu çalýþma kapsamýnda tasarlandý ve gerçekleþtirildi. Deney düzeneðinin mekanik kýsmý oluþturduktan sonra, veri toplama sistemini LabVIEW altýnda çalýþtýrmak için programlar geliþtirildi. Farklý uçlar takýlý darbe çekici kullanarak deneyler yapýldý ve sensörlerden gelen veriler kaydedildi. Ölçüm ve veri toplama sisteminde iki adet ivmeölçer, darbe çekici, kuvvet sensörü, deplasman ölçer, veri toplama kartý ve bu cihazlarýn çalýþmasýný saðlayan programlar bulunmaktadýr. Programlar hazýrlanýrken veri toplama sisteminin yüksek örnekleme frekansý ile çalýþabilmesi hedeflendi. Deney düzeneði mekanik kýsmý ise, Üniversal Deney Tezgâhý Gövdesi, yay-amortisör-kütle sistemi için alüminyum kütle, kuvvet sensörü baðlantý aparatlarý, elastik malzeme tespit aparatlarý, lazer temelli hassas mesafe ölçer için yansýtýcý aparatý, lazer temelli hassas mesafe ölçer için kollu ve ayarlanabilir taþýyýcý aparattan oluþmaktadýr. Gerçekleþtirilen sistemden zaman verileri elde edilmiþ ve sunulmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Mekanik Titreþimler, Deney Düzeneði Tasarlama, Yay-Kütle-Amortisör Sistemi, Transmisyon Kayýþý, Veri Toplama Sistemi
|
