Transmisyon kayışları, endüstride hareket iletiminde çok yaygın olarak kullanılan makina elemanlarıdır. Bu elemanlar çalışma esnasında eksene doğrultuda hareket etmektedir. Dolayısıyla hem uzama titreşimleri hem de enine titreşimleri söz konusu olmaktadır. Bu titreşimlerin hesapları modal parametrelerin (sönüm oranı, yay katsayısı, doğal frekansı, sönümlü doğal frekansı) bilinmesini gerektirmektedir. Modal parametrelerin değerleri, birkaç farklı büyüklüğün deneysel ölçümünden alınan veriler kullanılarak hesaplanabilir. Kütle ve kayıştan oluşan tek serbestlik dereceli sistemin impuls kuvvet girdisi ile yaptığı titreşim hareketinin verileri ölçüldü. Bu ölçüm büyüklükleri zamana bağlı olmak üzere kütlenin ivmesi ve yer değiştirmesidir. İvme, ivmeölçer ile yer değiştirme ise lazer temelli hassas mesafe ölçer ile ölçülmüştür. Bu değerleri ölçmeye uygun deney düzeneği, bu çalışma kapsamında tasarlandı ve gerçekleştirildi. Deney düzeneğinin mekanik kısmı oluşturduktan sonra, veri toplama sistemini LabVIEW altında çalıştırmak için programlar geliştirildi. Farklı uçlar takılı darbe çekici kullanarak deneyler yapıldı ve sensörlerden gelen veriler kaydedildi. Ölçüm ve veri toplama sisteminde iki adet ivmeölçer, darbe çekici, kuvvet sensörü, deplasman ölçer, veri toplama kartı ve bu cihazların çalışmasını sağlayan programlar bulunmaktadır. Programlar hazırlanırken veri toplama sisteminin yüksek örnekleme frekansı ile çalışabilmesi hedeflendi. Deney düzeneği mekanik kısmı ise, Üniversal Deney Tezgâhı Gövdesi, yay-amortisör-kütle sistemi için alüminyum kütle, kuvvet sensörü bağlantı aparatları, elastik malzeme tespit aparatları, lazer temelli hassas mesafe ölçer için yansıtıcı aparatı, lazer temelli hassas mesafe ölçer için kollu ve ayarlanabilir taşıyıcı aparattan oluşmaktadır. Gerçekleştirilen sistemden zaman verileri elde edilmiş ve sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Mekanik Titreşimler, Deney Düzeneği Tasarlama, Yay-Kütle-Amortisör Sistemi, Transmisyon Kayışı, Veri Toplama Sistemi
|
