Tarihsel süreç içerisinde bahçe, insanlarýn günlük hayatlarýnýn vermiþ olduðu monotonluktan kurtulup, doðayla sýký iliþkiler kurabilecekleri bir çeþit sýðýnak olarak görülmektedir. Baþlarda etrafý çevrilmiþ alan olarak tanýmlanan bahçe; zamanla, belirli sýnýrlarý olan ve insanlar tarafýndan amaçlara göre planlanýp düzenlenmiþ, insanlarýn doðaya daha yakýn olma ihtiyacý ile oluþturduklarý bir çeþit yaþam alaný haline gelmiþtir.
Günümüz bahçelerine temel oluþturan tarihsel süreç içerisindeki bahçeler incelendiðinde, bilinçli ya da bilinçsiz olarak yapýlmýþ bahçe örneklerine rastlanmaktadýr ve bu bahçeler bulunduklarý döneme ya da yer aldýklarý ülkeye göre isimlendirilmektedir. Orta Asya’da etkinlik gösteren Ýslam Bahçeleri de süreç içerisinde geliþim göstermiþ bahçeler arasýndan yer almaktadýr. Kendi içerisinde Türk Bahçeleri, Ýran Bahçeleri ve Ýspanya Bahçeleri olarak ayrýlmaktadýr. Türk yaþam biçimi ve birikiminin zaman boyutunda mekâna yansýmasýnýn en güzel örneklerini oluþturan Türk bahçeleri, Orta Asya’dan günümüze uzanan bir kültür köprüsüdür. Farklý dönemlerde yapýlan bahçeler; o dönemin sosyal, kültürel, siyasi, geleneksel, ekonomik ve dini göstergelerinin bileþeni durumundadýr. Kültürel birikimin yaþam mekânlarýný biçimlendirme sürecinde canlý ve cansýz materyalin bir arada kullanýldýðý ve sosyal boyutunun yaný sýra çevresel ve ekolojik boyutu ile de önemli ip uçlarýna sahip bu mekânlarýn konu ile ilgili çok farklý meslek disiplinleri için bilgi kaynaðý olduðu da bir gerçektir.
Bu çalýþma kapsamýnda ele alýnacak olan Türk Bahçelerinin, tarihsel geliþimi ve tasarým özellikleri irdelenecektir. Türk bahçesi örnekleriyle zenginleþtirilecek olan çalýþmada yapýsal ve bitkisel unsurlarý hakkýnda bilgiler verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Peyzaj, Sanat, Bahçe, Türk Bahçeleri
|
