Birinci Dünya Savaþý sonlarýna doðru tanklarýn savaþ sahnesine girmesi sonucunda geliþtirilmeye baþlanan ve günümüze kadar geliþerek gelmiþ anti-tank (AT) mayýnlarý, askeri zýrhlý araçlarda bulunan güvenlik güçleri için büyük tehdit oluþturmakta, kayýplarýn büyük çoðunluðu bu sebeple yaþanmaktadýr. Araçta bulunan personelin en çok zarar gören vücut bölgesi ise alt bacaklardýr. Araç personelinin mayýna karþý korunmasý için yapýlan çalýþmalarýn belirli standartlara göre test edilebilmesi ve tehdit seviyelerinin tanýmlanmasý amacý ile NATO tarafýndan STANAG 4569 standardý yayýnlanmýþtýr. Bu standardýn referans olarak gösterdiði ve kullanýmýný zorunlu tuttuðu AEP-55 VOL.2 prosedüründe ise testlerin nasýl yapýlacaðý belirtilmiþ, araç personelini temsil etmek için testler sýrasýnda kullanýlmasý gereken temsili insan maketleri, personel üzerine gelen kuvvet, basýnç ve ivmelerin limit deðerleri ve baþarý kriterleri tanýmlanmýþtýr. Araç tasarýmýnýn istenilen koruma seviyesine uygun olduðunun ve araç personelinin korunabildiðinin, bilgisayar destekli mayýn simülasyonlarý ve mayýn testleri ile doðrulanmasý gerekmektedir. Mayýn test maliyetinin yüksek ve test hazýrlýk sürecinin uzun olmasý, testler sýrasýnda daha hýzlý ve düþük maliyetli olan mayýn simülasyonlarý için mümkün olduðunca veri toplanmasý ihtiyacý oluþturmaktadýr. Testleri sýrasýnda araç içerisindeki koltuklar üzerinde konumlandýrýlan temsili insan maketlerinin yüksek maliyetlerinden dolayý, test sýrasýnda tüm koltuklarda test mankeni kullanmak çoðu zaman mümkün olamamakta, bu durum da yeterli test verisi alýnamamasýna sebep olmaktadýr. Bu sebeple tam ölçekli temsili insan maketi kullanýlamayan koltuklar üzerinde konumlandýrýlmak üzere, düþük maliyetli temsili insan maketi geliþtirilmesi ihtiyacý doðmaktadýr. Bu çalýþmada araç personelinin en fazla zarar gören bölgesi olan alt bacak kuvetlerini, ayrýca personele etki eden dikey yöndeki ivmeyi ölçebilen, basitleþtirilmiþ ve düþük maliyetli bir temsili insan maketi geliþtirilmesi amaçlanmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Mayýn Koruma, EYP, Askeri Araç, Temsili Ýnsan Maketi
|
