Poliester lifleri günümüzde en çok kullanılan sentetik lif grubudur. Bu liflerin baskısında kullanılan ana boya sınıfı dispers boyalardır. Poliester kumaşların alkalizasyonu 1980’lerden beri çeşitli çalışmaların konusu olmuştur. Literatür incelendiğinde çalışmaların alkalizasyon işleminin kumaş özelliklerine ve boyamaya etkileri üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı ise poliester kumaşlara baskı öncesi alkalizasyon işlemi uygulayarak kumaşlara daha yumuşak tuşe ve parlak görünüm kazandırmak ve dispers boyalarla yapılan baskı işleminde elde edilen renk verimini artırmaktır. Bu çalışmada %100 poliester örme kumaş kullanılmıştır. Poliester kumaşlara baskı işlemi öncesi 98°C’ta 30 g/L pul kostik ile 45 dk. işlem ve 98°C’ta 50 g/L pul kostik ile 45 dk. işlem olmak üzere 2 farklı şekilde alkalizasyon işlemi uygulanmıştır. Bütün denemelerde flotte oranı 1:10’dur. Ardından bu 3 kumaşa standart bir reçete ile dispers baskı yapılmış ve kumaşların renk ölçümü ve haslık testleri gerçekleştirilmiştir. Numunelere ayrıca ISO 13938-2 standardına göre patlama mukavemeti testi uygulanmış ve subjektif yöntemle tutumları değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar alkalizasyon işleminin kumaşın haslıklarında olumsuz bir etkiye yol açamadan dispers boyalarla yapılan baskıda elde edilen renk verimini artırdığı ve kumaş tutumunu iyileştirdiği görülmüştür. Ancak alkalizasyon işlemi poliester liflerini yüzeyden başlayarak hidrolize uğrattığından kumaş mukavemetinde düşüşe yol açmaktadır. Bu nedenle alkalizasyon işlemi koşullarının doğru ayarlanmasının kritik öneme sahip olduğu ve işlem koşullarına dikkat edilmesi gerektiği söylenebilir.
ORCID NO: 0000-0003-0078-184
Anahtar Kelimeler: Poliester, dispers, baskı, alkalizasyon, haslık
|
