Aşırı oturmalar hem üst yapı hem de çevresindeki yapılar açısından tehlikeler oluşturmaktadır. Aşırı oturmaların temel sebeplerinden biri, zeminin taşıyamayacağı yapı yüklerine maruz kalması ile meydana gelmektedir. İnce daneli doygun zeminlerde yapı yüklerinin aşırı oturmalara sebep olduğu tüm dünyada yaygın olarak görülmektedir. Aşırı oturma, basınç veya yapı yükü altında zemindeki suyun çıkması sonucunda, boşluk hacminin azalması ve danelerin birbirine yaklaşması ile meydana gelen zemindeki deformasyondur. Oturma, maruz kalınan yük ile zaman arasındaki ilişki ile belirlenir. Zaman, inşaat planlamasında en önemli faktördür. Bu gibi problemlerin önlenebilmesi için; özellikle ince daneli doygun zeminlerde, zeminin maruz kalacağı yapı yükünden dolayı aşırı oturma kabul edilebilir değerlere getirilecek şekilde iyileştirilmesi gereklidir. Bu çalışmada çok kalın katmanlı suya doygun yumuşak killerin mevcut olması nedeniyle özellikle konsolidasyon süresi açısından kritik olarak tanımlanmıştır.
Bu çalışmada; prefabrik düşey drenler yardımıyla önyükleme yapılmış yumuşak killi bir zemin üzerine inşa edilmiş bir demiryolu dolgusunun oturma değerleri sayısal analizler ile incelenmiştir. İdealize edilmiş zemin profili sahada gerçekleştirilen sondajlardan; profildeki zeminlerin özellikleri ise, arazi deneyleri ve sahadan gelen zemin örnekleri üzerinde gerçekleştirilen laboratuvar deneylerinden belirlenmiştir. Sayısal analizler için gerekli dren, geogrid ve dolgu özellikleri, sahada uygulanan projede alınan değerler ile aynı kullanılmıştır. Tüm analizler, PLAXIS 2D programı kullanılarak yapılmıştır. Gerçekleştirilen sayısal analizlerin sonuçlarına göre; prefabrik düşey drenler ile önyükleme işleminin, oturma değerlerini makul değerlere indirdiği görülmüştür. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsünde yapılan yüksek lisan tezinden üretilmiştir.)
Anahtar Kelimeler: Prefabrik düşey dren, önyükleme, PLAXIS 2D
|
