EN AW 6082 alüminyum alaşımı, ısıl işlem uygulanması ile beklenen mekanik özellikleri karşılaması açısından ticari olarak en yaygın kullanılan alüminyum alaşımlarından birisidir. Bu çalışmanın amacı, araçlarda kullanılmak üzere ekstrüde profil üretmek için endüstriyel olarak üretilmiş EN AW 6082 alüminyum alaşımında mikroyapısal ve mekanik olarak özellikleri geliştirmek için katılan zirkonyum alaşım elementinin alaşımın aşınma davranışına etkisini incelemektir. Bu amaçla EN AW 6082 alaşımı, ergitme fırınında ağırlıkça % 0.1 ve 0.2 oranında alüminyum-zirkonyum master alaşımı ile alaşımlanarak biyet şeklinde dökülmüştür. Döküm biyetler, mikro segregasyonu bir miktar gidererek mikroyapıyı daha homojen hale getirmek üzere homojenize ısıl işlemine tabi tutulmuştur. Bu tür parçalarda yoldan ve motordan kaynaklı titreşimler söz konusu olduğundan, aşınma önemli bir hasar mekanizmasıdır. Bu nedenle zirkonyumun mekanik ve fiziksel bazı özelliklerinin yanında aşınma oranı ve aşınma mekanizmasına etkisi de önemli bir konudur. Aşınma testi öncesinde homojenize biyetten numuneler alınmış ve yüzeyleri metalografik olarak hazırlanmıştır. Numunelerin aşınma testleri, uygulanan 15 N yük ve 0.0829 m/sn kayma hızında, oda sıcaklığında ve kuru ortamda ball-on disk tipi bir aşınma cihazı ile yapılmıştır. Aşınma testleri sonrasında aşınma mekanizmalarının araştırılması amacıyla tüm numuneler için, kütle kaybı hesaplanmış ve aşınmış yüzeyler mikroskobik olarak incelenmiştir. Aşınma testi sonuçları, zirkonyum oranına bağlı olarak sertlik arttıkça kütle kaybının azaldığını ve sürtünme katsayısı değerinin düştüğünü göstermiştir. ORCID NO: 0000-0001-9609-0562
Anahtar Kelimeler: EN AW 6082, Alüminyum alaşımı, Zirkonyum, Aşınma
|
