EN AW 6082 alüminyum alaþýmý, ýsýl iþlem uygulanmasý ile beklenen mekanik özellikleri karþýlamasý açýsýndan ticari olarak en yaygýn kullanýlan alüminyum alaþýmlarýndan birisidir. Bu çalýþmanýn amacý, araçlarda kullanýlmak üzere ekstrüde profil üretmek için endüstriyel olarak üretilmiþ EN AW 6082 alüminyum alaþýmýnda mikroyapýsal ve mekanik olarak özellikleri geliþtirmek için katýlan zirkonyum alaþým elementinin alaþýmýn aþýnma davranýþýna etkisini incelemektir. Bu amaçla EN AW 6082 alaþýmý, ergitme fýrýnýnda aðýrlýkça % 0.1 ve 0.2 oranýnda alüminyum-zirkonyum master alaþýmý ile alaþýmlanarak biyet þeklinde dökülmüþtür. Döküm biyetler, mikro segregasyonu bir miktar gidererek mikroyapýyý daha homojen hale getirmek üzere homojenize ýsýl iþlemine tabi tutulmuþtur. Bu tür parçalarda yoldan ve motordan kaynaklý titreþimler söz konusu olduðundan, aþýnma önemli bir hasar mekanizmasýdýr. Bu nedenle zirkonyumun mekanik ve fiziksel bazý özelliklerinin yanýnda aþýnma oraný ve aþýnma mekanizmasýna etkisi de önemli bir konudur. Aþýnma testi öncesinde homojenize biyetten numuneler alýnmýþ ve yüzeyleri metalografik olarak hazýrlanmýþtýr. Numunelerin aþýnma testleri, uygulanan 15 N yük ve 0.0829 m/sn kayma hýzýnda, oda sýcaklýðýnda ve kuru ortamda ball-on disk tipi bir aþýnma cihazý ile yapýlmýþtýr. Aþýnma testleri sonrasýnda aþýnma mekanizmalarýnýn araþtýrýlmasý amacýyla tüm numuneler için, kütle kaybý hesaplanmýþ ve aþýnmýþ yüzeyler mikroskobik olarak incelenmiþtir. Aþýnma testi sonuçlarý, zirkonyum oranýna baðlý olarak sertlik arttýkça kütle kaybýnýn azaldýðýný ve sürtünme katsayýsý deðerinin düþtüðünü göstermiþtir. ORCID NO: 0000-0001-9609-0562
Anahtar Kelimeler: EN AW 6082, Alüminyum alaþýmý, Zirkonyum, Aþýnma
|
