Tasarımın insan ile ilişkili doğası, kullanıcıyı tasarım sürecinin önemli bir bileşeni olarak konumlandırır ve kullanıcıların ihtiyaç, arzu, özlem ve davranışlarına yönelerek kullanıcıya fayda sağlamak hedeflenir. Bu kapsamda tasarım eylemi tasarımcı ve kullanıcı arasında geçekleşen her şeydir ve bir ideoloji olarak kullanıcıya dair ontolojik kabuller içerir. Bu kabuller farklı bakış açılarıyla farklı bireyler, tasarımcılar ve araştırmacılar tarafından farklı şekillerde ortaya konmaktadır. Tasarım alanına özgü farklı perspektifler ise kullanıcıya dair farklı varsayımları harekete geçirmeye olanak tanıyan farklı yaklaşımlara olan ihtiyacı vurgulamaktadır.
Endüstriyel tasarım alanında farklı bakış açıları ile tanımlanan farklı kullanıcı varsayımları var mı? sorusunu yanıtlamak üzere yola çıkan bu çalışmada endüstriyel tasarım alanında kullanıcı varsayımlarının farklı bakış açılarına göre değişimi farklı tasarım paradigmaları ile kullanıcının atomistik, pasif ve edilgen yapısının kamusal özne ve örgütlenmiş bir çıkar grubu olarak belirleyici bir konuma geçişi halinde ortaya konmuştur. Bunun için öncelikle belirlenen beş farklı perspektiften kullanıcı varsayımları ele alınmış ardından farklı tasarım pratikleri üzerinden kullanıcıların tasarım eylemindeki konumu tartışılmıştır. Çalışmanın sonucunda farklı tasarım yaklaşımlarıyla şekillenen kullanıcı varsayımlarının farklı tasarım eylem ve motivasyonlarına, farklı kullanıcı rollerine ve endüstriyel tasarım alanına dair bir kabul çeşitliliğine yol açtığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla endüstriyel tasarım açısından kullanıcının, bu kabul çeşitliliği ile endüstriyel tasarım alanındaki farklı bakış açılarını temsil ettiği ortaya konmuştur. ORCID NO: 0000-0003-4377-528X
Anahtar Kelimeler: Kullanıcı Varsayımı, Endüstriyel Tasarım, Paradigma
|
