Tasarýmýn insan ile iliþkili doðasý, kullanýcýyý tasarým sürecinin önemli bir bileþeni olarak konumlandýrýr ve kullanýcýlarýn ihtiyaç, arzu, özlem ve davranýþlarýna yönelerek kullanýcýya fayda saðlamak hedeflenir. Bu kapsamda tasarým eylemi tasarýmcý ve kullanýcý arasýnda geçekleþen her þeydir ve bir ideoloji olarak kullanýcýya dair ontolojik kabuller içerir. Bu kabuller farklý bakýþ açýlarýyla farklý bireyler, tasarýmcýlar ve araþtýrmacýlar tarafýndan farklý þekillerde ortaya konmaktadýr. Tasarým alanýna özgü farklý perspektifler ise kullanýcýya dair farklý varsayýmlarý harekete geçirmeye olanak tanýyan farklý yaklaþýmlara olan ihtiyacý vurgulamaktadýr.
Endüstriyel tasarým alanýnda farklý bakýþ açýlarý ile tanýmlanan farklý kullanýcý varsayýmlarý var mý? sorusunu yanýtlamak üzere yola çýkan bu çalýþmada endüstriyel tasarým alanýnda kullanýcý varsayýmlarýnýn farklý bakýþ açýlarýna göre deðiþimi farklý tasarým paradigmalarý ile kullanýcýnýn atomistik, pasif ve edilgen yapýsýnýn kamusal özne ve örgütlenmiþ bir çýkar grubu olarak belirleyici bir konuma geçiþi halinde ortaya konmuþtur. Bunun için öncelikle belirlenen beþ farklý perspektiften kullanýcý varsayýmlarý ele alýnmýþ ardýndan farklý tasarým pratikleri üzerinden kullanýcýlarýn tasarým eylemindeki konumu tartýþýlmýþtýr. Çalýþmanýn sonucunda farklý tasarým yaklaþýmlarýyla þekillenen kullanýcý varsayýmlarýnýn farklý tasarým eylem ve motivasyonlarýna, farklý kullanýcý rollerine ve endüstriyel tasarým alanýna dair bir kabul çeþitliliðine yol açtýðý anlaþýlmýþtýr. Dolayýsýyla endüstriyel tasarým açýsýndan kullanýcýnýn, bu kabul çeþitliliði ile endüstriyel tasarým alanýndaki farklý bakýþ açýlarýný temsil ettiði ortaya konmuþtur. ORCID NO: 0000-0003-4377-528X
Anahtar Kelimeler: Kullanýcý Varsayýmý, Endüstriyel Tasarým, Paradigma
|
