Erken Cumhuriyet Dönemi’nde toplumda tasarruf bilincini uyandırmak ve yerli ürünlerin tüketimini özendirmek amacıyla birçok ulusal sergi düzenlenmiştir. 1923 yılında Türkiye İktisat Kongresi kapsamında İzmir’de ‘Numune Sergisi’ ile başlayan sergi, 1933 yılında 9 Eylül Panayırı’na, 1936 yılında ‘Kültürpark’ ev sahipliğinde panayırdan fuara evrilmiş ve 1941 yılında İzmir Enternasyonal Fuarı adı ile Türkiye’nin ilk uluslararası fuarı olmuştur. İzmir Fuarı sonrasında Türk sanayisinin bölgesel ölçekte yayılması ve kentlerin ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan gelişmesini sağlamak amacıyla fuar organizasyonları Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaygınlaşmaya başlamıştır. İlk olarak 1963 yılında Samsun’da Anadolu’nun ilk milli fuarı olan Samsun Fuarı açılmıştır. Devamında kentlerin ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan gelişmesini sağlamak amacıyla fuar organizasyonları Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaygınlaşmaya başlamıştır. Kurulan bu fuarlarda ticaret ve eğlence iç içe düşünülmüş; fuarlar, panayır alanı gibi çalışmış ve kentin en özel noktalarından biri halini almıştır. Kentin ekonomi ve sosyal açılardan gelişmesine katkı sağlayan bu mekanlar, kırsal, yerel ve bölgesel ölçekten çok sayıda kullanıcıyı ağırlamıştır. Tüm yıl boyunca özellikle eğlence etkinliklerinin beklendiği fuarlar, eğlenceye imkân tanımalarıyla kentin önemli açık kamusal mekânları olmuşlardır. Bu bağlamda çalışma, açık kamusal mekân şeklinde düzenlenen fuarların ön plana çıktığı döneme odaklanmakta ve Türkiye fuarcılık tarihine eğlencenin mekânı olmalarıyla farklı bir bakış gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, Türkiye’nin ilk uluslararası fuarı olan İzmir Enternasyonal Fuarı ile Anadolu’nun ilk milli fuarı olarak tescillenen Samsun Fuarı üzerinden sosyo-kültürel kullanıma olanak tanıyan mekânlar araştırılmıştır. Çalışma sonucunda özellikle 1980’li yıllara kadar popüler olan genel ticaret fuarlarında eğlence mekanlarının fuar organizasyonunda ve kentlinin bir araya gelmesinde önemli bir yeri olduğu görülmüştür. ORCID NO: 0000-0003-1022-7607
Anahtar Kelimeler: fuar, İzmir Enternasyonal Fuarı, Samsun Fuarı, sosyo-kültürel kullanım, eğlence
|
