Erken Cumhuriyet Dönemi’nde toplumda tasarruf bilincini uyandýrmak ve yerli ürünlerin tüketimini özendirmek amacýyla birçok ulusal sergi düzenlenmiþtir. 1923 yýlýnda Türkiye Ýktisat Kongresi kapsamýnda Ýzmir’de ‘Numune Sergisi’ ile baþlayan sergi, 1933 yýlýnda 9 Eylül Panayýrý’na, 1936 yýlýnda ‘Kültürpark’ ev sahipliðinde panayýrdan fuara evrilmiþ ve 1941 yýlýnda Ýzmir Enternasyonal Fuarý adý ile Türkiye’nin ilk uluslararasý fuarý olmuþtur. Ýzmir Fuarý sonrasýnda Türk sanayisinin bölgesel ölçekte yayýlmasý ve kentlerin ekonomik, sosyal ve kültürel açýdan geliþmesini saðlamak amacýyla fuar organizasyonlarý Türkiye’nin farklý bölgelerinde yaygýnlaþmaya baþlamýþtýr. Ýlk olarak 1963 yýlýnda Samsun’da Anadolu’nun ilk milli fuarý olan Samsun Fuarý açýlmýþtýr. Devamýnda kentlerin ekonomik, sosyal ve kültürel açýdan geliþmesini saðlamak amacýyla fuar organizasyonlarý Türkiye’nin farklý bölgelerinde yaygýnlaþmaya baþlamýþtýr. Kurulan bu fuarlarda ticaret ve eðlence iç içe düþünülmüþ; fuarlar, panayýr alaný gibi çalýþmýþ ve kentin en özel noktalarýndan biri halini almýþtýr. Kentin ekonomi ve sosyal açýlardan geliþmesine katký saðlayan bu mekanlar, kýrsal, yerel ve bölgesel ölçekten çok sayýda kullanýcýyý aðýrlamýþtýr. Tüm yýl boyunca özellikle eðlence etkinliklerinin beklendiði fuarlar, eðlenceye imkân tanýmalarýyla kentin önemli açýk kamusal mekânlarý olmuþlardýr. Bu baðlamda çalýþma, açýk kamusal mekân þeklinde düzenlenen fuarlarýn ön plana çýktýðý döneme odaklanmakta ve Türkiye fuarcýlýk tarihine eðlencenin mekâný olmalarýyla farklý bir bakýþ gerçekleþtirmeyi amaçlamaktadýr. Bu kapsamda, Türkiye’nin ilk uluslararasý fuarý olan Ýzmir Enternasyonal Fuarý ile Anadolu’nun ilk milli fuarý olarak tescillenen Samsun Fuarý üzerinden sosyo-kültürel kullanýma olanak tanýyan mekânlar araþtýrýlmýþtýr. Çalýþma sonucunda özellikle 1980’li yýllara kadar popüler olan genel ticaret fuarlarýnda eðlence mekanlarýnýn fuar organizasyonunda ve kentlinin bir araya gelmesinde önemli bir yeri olduðu görülmüþtür. ORCID NO: 0000-0003-1022-7607
Anahtar Kelimeler: fuar, Ýzmir Enternasyonal Fuarý, Samsun Fuarý, sosyo-kültürel kullaným, eðlence
|
