Var olan hiçbir malzeme kusursuz deðildir. Hepsinin içerisinde boþluklar ve çatlaklar vardýr. Bu durum onlarý kýrýlabilir kýlar. Ancak onlarla tasarýmlar ve hesaplamalar yaparken kýrýlgan olduklarý gerçeði göz ardý edilir. Ýçerlerindeki çatlak ve boþluklar belirli bir gerilme deðerine maruz kaldýðýndaysa kýrýlma olayý gerçekleþir. Bu durum da maddi ve manevi kayýplara yol açabilir. Bu sebeple malzemeler kýrýlma olayý altýndaki davranýþlarý açýsýndan iyice araþtýrýlmalýdýr.
Kýrýlma olayýnýn mekanik açýdan incelenmesine olanak saðlayan bir araþtýrma dalý olan kýrýlma mekaniði ise malzemelerin kýrýlma öncesinde, kýrýlma anýnda ve kýrýlma sonrasýnda nasýl davranacaðýný araþtýrýr. Kýrýlma mekaniðinde sonuçlarýn hassasiyeti büyük önem taþýr. Bu hususta kýrýlma mekaniði problemlerindeki sonuçlarýn hassasiyetini tehlikeye atacak olan belirsizliklerin de iyice araþtýrýlmasý gerekir.
Bu çalýþmada malzemelerin kýrýlma direnci özelliðini belirleyebilmek için; belli standartlardaki numunelere üç noktadan gerilme uygulayarak kýrýlma olayýný inceleyen üç nokta eðme deneyi sonucunda elde edilmiþ kýrýma tokluðu deðerlerinin belirsizlikler altýnda incelenmesi hedeflenmiþtir. Deneyde oluþabilecek geometrik, malzeme ve yük kaynaklý belirsizliklerin de hesaplara katýlabilmesi için belirsizlik çözüm yöntemlerinden biri olan interval analizi yöntemi kullanýlmýþtýr. Bu yöntemde belirsizlik içeren deðerler yerine interval sayýlar kullanýlmýþtýr. Böylece gerçek deðerden sapmýþ tek bir deðeri sonuç olarak kabul etmek yanýlgýsý yerine, gerçek sonucu içerdiði kesin olarak bilinen bir çözüm aralýðý sonuç olarak kabul edilmiþtir. Çalýþma sonunda bir kýrýlma mekaniði problemi olan kýrýlma direnci hesabý; belirsizlikler altýnda interval analizi yöntemiyle daha güvenilir hale getirilmiþtir.
ORCID NO: 0009-0005-5929-2241
Anahtar Kelimeler: Kýrýlma Mekaniði, Kýrýlma Olayý, Kýrýlma Tokluðu, Belirsizlik, Interval Analizi
|
