1964 yýlýnda koruma ve restorasyona dair evrensel ilkelerin belirlendiði Venedik Tüzüðü, korumada bütün bilim ve tekniklerden faydalanýlmasý gerektiðini söylemektedir. Kültürel mirasýn korunmasýnda ilk adýmý oluþturan belgeleme yöntemlerinin teknolojik ilerlemelere baðlý olarak deðiþtiði bilinmektedir. Haritacýlýk alanýnda kullanýlan fotogrametri, lazer tarama gibi ileri belgeleme yöntemleri, ilkel rölöve yöntemlerini geride býrakarak yaygýnlaþmaktadýr. Lazer taramada elde edilen nokta bulutu verileri CAD sistemlerinde 2 boyuta indirgenerek kullanýlmakta ve verilerin iþlenmesinde beklenen paralel teknolojik geliþme kültürel mirasýn belgelenmesinde görülememektedir. Yapý Bilgi Modellemesi -YBM (Building Information Modeling-BIM) sistemine sahip nesne tabanlý programlar, mimari yazýlýmlarýn iþlevselliklerini artýrarak 3B model ile yapý arasýnda iliþki kurarak mimari eleman kütüphanesinin oluþturulmasýna, farklý disiplinler ile bilgi paylaþýmýnýn sistematik hale gelmesine, yapýnýn bakým ve süreç takibinin kolaylaþmasýna imkân tanýmaktadýr. Tarihi Yapý Bilgi Modellemesi -TYBM (Heritage Building Information Modeling -HBIM) kapsamýnda tarihi yapýlarýn lazer tarama ile elde edilen nokta bulutu verileri üzerinden nesneler aracýlýðýyla BIM tabanlý programda modellenmesi; mimari elemanlarýn parametrik nesne kütüphanelerinin oluþturulmasýný, gerekli bilgilerin model üzerine iþlenmesini ve geçmiþten günümüze deðiþiminin incelenebilmesini saðlar. Tarihi yapýlar özelinde ilk kez 2012 yýlýnda Murphy tarafýndan ele alýnan yenilikçi HBIM metodolojisi günümüzde giderek yaygýnlaþarak geliþtirilmeye açýk bir araþtýrma konusu haline gelmektedir. Çalýþma alaný olarak belirlenen Ýstanbul Üniversitesi’ne ait, günümüzde Uluslararasý Akademik Ýliþkiler Birimi olarak kullanýlan Biniþ Köþkü nokta bulutu verileri, Revit 2023 ortamýna aktarýlarak iþlenmiþ olup HBIM özelinde verilerin kullaným olanaklarý tartýþýlmýþtýr. ORCID NO: 0000-0002-6538-5736
Anahtar Kelimeler: Mimari Koruma, HBIM, Belgeleme Yöntemleri, Ýstanbul Üniversitesi.
|
