Sanayi devrimiyle baþlayan hýzlý kentleþme, nüfus artýþý ve arsa maliyetlerinin yükseliþi ile çok katlý binalara ihtiyaç duyulmuþtur. Ýhtiyaçlar doðrultusunda ortaya çýkan yapý üretim faaliyetlerindeki ciddi artýþ; sanayi devrimiyle birlikte geliþtirilen beton ve çelik yapý malzemeleri üretimi ve enerji tüketimini hýzlandýrýrken, yapý faaliyetlerinin çevreye verdiði zararlarýn göz ardý edilmesiyle birlikte geri dönüþümü zor çevresel sorunlar oluþturmuþtur. Özellikle son yýllarda yapýlan kapsamlý çalýþmalar neticesinde, kentleþme sürecinde kullanýlan yapý malzemelerinin yaþam döngüsü boyunca enerji, hammadde, karbon emisyonu ve atýk miktarýnýn çevre sorunlarý üzerindeki etkileri anlaþýlmýþtýr. Çevresel sorunlarýn azaltýlabilmesi için sürdürülebilir inþaat yaklaþýmlarý kapsamýnda özellikle binalarda kullanýlan yapý malzemelerinin sürdürülebilir nitelikte olmasý önem kazanmýþtýr. Bu açýdan ahþap malzemeler, özellikle hammadde üretimi, düþük karbon salýnýmý ve sera gazý salýnýmý gibi olumlu özellikleri nedeniyle inþaat alanýnda çelik ve betonarme malzemelere göre sürdürülebilirlik seviyeleri daha yüksek olacak þekilde deðerlendirilebilmektedir. Masif ahþap malzemenin anizotropik yapýsý, bünyesinde kusurlar bulundurmasý ve çevresel etkilere dayanýmýnýn az olmasýndan dolayý, yapýlan çalýþmalar neticesinde endüstriyel ahþap malzemeler geliþtirilmiþtir. Endüstriyel ahþap malzemelerin, sahip olduðu özellikler sayesinde son yýllarda ahþap yüksek bina tasarýmlarý ve uygulamalarýndaki kullaným seviyesinde artýþ görülmektedir. Çalýþmanýn amacý, mevcut ahþap yüksek yapýlarýn mimari özelliklerinin, yapýsal çözümlerinde kullanýlan malzeme ve sistemlerin incelenmesi ile sürdürülebilirliðe olan katkýlarýnýn deðerlendirilmesidir. Çalýþmanýn sonuç bölümünde, yüksek yapýlarda ahþap kullanýmýnýn geleneksel taþýyýcý sistemlere kýyasla sürdürülebilirliðe olan katkýlarý karþýlaþtýrýlmýþtýr. Çalýþmada elde edilen veriler sonucunda çevre sorunlarýna karþý sürdürülebilir ahþap malzemelerin özellikle yüksek yapýlarda kullanýmlarýnýn avantajlarý sunularak, ilgili yapý sýnýfý için malzeme seçiminin önemi konusunda toplum bilincinin oluþturulmasý hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ahþap yüksek yapýlar, Sürdürülebilirlik, Yapý malzemeleri, Endüstriyel ahþap, Çevresel etki
|
