Günümüz modern þehirlerinin birçoðu yapýlaþma, nüfus artýþý, araç yoðunluðu, iklim deðiþikliði vb. çevresel tehditlerin yansýra, kentlinin yaþama þeklini ve davranýþlarýný etkileyen, yerele ve yere yabancýlaþtýran, sosyal izolasyonu dayatan sorunlara çözüm aramaktadýr. Dolayýsýyla dünya þehirleþtikçe, saðlýklý çevreye ve güçlü sosyal topluluða olan gereksinim giderek artmaktadýr. Sürdürülebilir mahalle/komþuluk yerleþimleri; kentsel büyümeyi yönetmek, yaþam niteliðini artýrmak, çevresel sorunlara çözüm bulmak, bütün bir kentsel sistem içerisinde katýlým esaslý yeþil altyapýyý teþvik etme açýsýndan oldukça önemlidir. 20. yüzyýlýn baþlarýndan beri, daha iyi ve yaþanabilir mahalleler oluþturma amaçlý yereli savunan mahalle ölçeðine yönelik giriþimler yükseliþe geçmiþtir. Mahalle ölçeðinde planlama ilk olarak Howard ‘ýn çevreye duyarlý, doða ile barýþýk yerleþimi savunmasý ile baþlamýþtýr. Radyan Þehir, Broadacre Þehri, Geleneksel Mahalle Geliþimi, Transit Yönelimli Geliþim, Yeni Kentleþme, Akýllý Büyüme gibi diðer geliþim modelleri ile de günümüze deðin devam etmektedir. Sürdürülebilir mahalle/komþuluk kapsamýnda öne sürülen modeller, çeþitli noktalarda modernist çizgiden farklý deðerlendirilse de bunlarýn asýl amacý kent merkezlerinde yaþayan bireyleri sosyal yaþam alanlarý arayýþýna yönlendirmek ve yaþanabilir kent-toplum bilincini geliþtirmektir. Ortak yaþam (co-living), ortak konut (co-housing) tipi yerleþimde de güçlendirilmiþ sosyal að yapýsý ile katýlýmcý süreci teþvik etmekte, ortak deðerlere dayanarak iþbirliði içinde yaþamayý seçen insanlarý bir araya getirmek amaçlanmaktadýr.
Bu çalýþmada; sürdürülebilir mahalle planlama yükseliþ süreci ile birlikte ortak yaþam (co living), ortak konut (co-housing) tipi alternatif yerleþim modeli, avantaj ve dezavantajlarý ile ele alýnmakta, sosyal ve kentsel iliþkiler açýsýndan baþarýlý örnekler incelenerek, ülkemiz açýsýndan uygulanabilirliði tartýþýlmaktadýr. ORCID NO: 0000-0002-1331-1655
Anahtar Kelimeler: : Sürdürülebilir mahalle, ortak yaþam (co-living), ortak konut (co-housing)
|
