Tarihi yapýlarýn konservasyonunda ve restorasyonunda, yapýnýn sorunlarýnýn doðru teþhis edilmesi kritik bir önem taþýr. Ancak bu sorunlarýn teþhis edilmesi için yapýlmasý gereken bazý analitik araþtýrmalar ya da tahrip edici numune alma yöntemleri, tarihi yapý elemanlarý üzerinde kalýcý hasarlar býrakabilmektedir. Tahrip edici numune alma yöntemlerinin ya da test yöntemlerinin, tarihi yapý elemanlarý üzerinde býraktýðý kalýcý hasarlar, bu tür yöntemlerin yaygýn bir þekilde kullanýlabilmesine engel olmaktadýr. Özellikle organik orijinli yapý malzemelerinin korunmasýnda, çürüme, rutubet gibi sorunlarýn sýk aralýklarla takip edilmesi gerektiðinden, tahrip edici numune alma yöntemlerinin uygulanabilirliði daha da güçtür. Bu nedenle konservasyon ve restorasyon çalýþmalarýnda tarihi yapýlarýn bütünlüðüne ve orijinal malzemelerine zarar vermeden uygulanabilen tahribatsýz test tekniklerinin (NDT) kullanýmý giderek yaygýnlaþmaktadýr. Bu yöntemler, yapý malzemelerinin karakterizasyonu, aþýnma ve bozulmalarýnýn tespiti, çevresel etkilerin ya da yapýlan müdahalelerin etkinliðinin deðerlendirilmesi için kullanýlabilmektedir. Bu çalýþmada tarihi yapý elemanlarýndaki bozulmalarýn tespit edilebilmesi ve doðru koruma müdahalelerinin önerilebilmesi amacýyla kullanýlabilecek tahrip edici olmayan test teknikleri derlenmiþtir. Konservasyon ve restorasyon çalýþmalarýnda kullanýlabilecek dijital görüntü iþleme (DIP), kýzýlötesi termografi (IRT), yersel radar (GPR), X ýþýný difraksiyonu, ultrasonik testler ve fiber optik mikroskopi (FOM) gibi test tekniklerinin kullaným alanlarý ve uygulama örnekleri üzerinde durulmuþtur. Kültürel mirasýn korunmasý, yönetimi ve sürdürülebilir geliþimi için, anýt ölçeðinde malzeme sorunlarýnýn ve koruma müdahalelerinin planlanmasýna katký saðlamak amaçlanmýþtýr. ORCID NO: 0000-0002-8549-0648
Anahtar Kelimeler: Tahrip Edici Olmayan Test Teknikleri, Koruma, Restorasyon
|
