Günümüzde otomotiv endüstrisinde en çok kullanılan birleştirme yöntemlerinden bir tanesi kaynaklı birleştirme yöntemidir. Kaynaklı birleştirme yönteminde en çok elektrik direnç kaynağı kullanılmaktadır. Elektrik direnç kaynağı yönteminde elektrotlar arasında tutulan parçalar üzerinden elektrik akımı geçirilir. Parçanın elektrik akımına karşı gösterdiği direnç sonucu oluşan ısı ile kaynak işlemi gerçekleşmiş olur. Elektrik direnç kaynağı yönteminde kaynak mukavemetine başlıca kaynak akımı, kaynak zamanı ve sıkıştırma zamanı parametreleri etki etmektedir. Yapılan çalışmada knuckle bracket üretimi için 400 kVA kaynak makinesinde kaynak işlemine etki eden parametreler Taguchi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Taguchi deneysel tasarım metodu ile hedeflenen çok sayıda faktör göz önünde bulundurularak daha az deney ile optimum sonuca ulaşılmaktadır. Çalışmada kaynak akımı, kaynak zamanı, sıkıştırma süresi olmak üzere 3 faktör seçilmiştir. Her bir faktör için 3 seviye ele alınmıştır. Seviyeler kaynak akımı için 44-48-50 kVA, kaynak zamanı için 30-35-40 cycle, sıkıştırma zamanı için 17-21-25 cycle olarak belirlenmiştir. 3’er seviyeden 3 faktör olduğu için L9 ortogonal dizisi seçilmiştir. Gerçekleştirilen üretimler sonrası çekme testi yapılarak “en büyük en iyi” durumu için sonuçlar Minitab programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak kaynak operasyonunun kaynak akımından %72.61, sıkıştırma zamanından %18.7, kaynak zamanından %8.69 oranında etkilendiği tespit edilmiştir. 9 farklı deney sonrasında kaynak akımının 50 kVA, kaynak zamanının 40 cycle, sıkıştırma zamanının 17 cycle olduğu deneyde maksimum çekme kuvveti 69.5 kN olarak elde edilmiştir. Taguchi yönteminin zaman maliyet açısından firmalar için önemi gözler önüne serilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Elektrik Direnç Kaynağı, Knuckle Bracket, Projeksiyon Kaynağı, Taguchi Yöntemi
|
