Alüminyum alaşımları özellikle son 20 yıl içinde kullanımı artan malzemeler arasında ön sıralarda yer almaktadır. Bunun en önemli nedenlerinden birisi istenilen mekanik özellikleri sağlamanın yanı sıra nihai ürün ağırlığında elde edilen hafifleştirmedir. Ancak döküm yöntemi kullanılarak üretilen her malzeme gibi üretimde kullanılan parametreler istenilen özelliklerin elde edilmesinde büyük bir öneme sahiptir. Bu parametrelerden birisi de döküm sıcaklığıdır. Alüminyum alaşımlarının oksitlenme eğilimi sıcaklık arttıkça yükselmektedir. Bu nedenle daha yüksek sıcaklıklarda gerçekleştirilen ergitme işlemi sıvı metal kalitesini olumsuz yönde etkilemesinin yanı sıra enerji verimliliği açısından da katma değeri olmayan bir maliyet yaratmaktadır. Bunun yanı sıra döküm işleminin yüksek sıcaklıklarda yapılması durumunda kokil kalıplarda kullanılan soğutma sistemleri hızlı katılaşmayı sağlayamayarak dendrit boylarında artışa neden olmaktadır. Dendirit boylarının artması ile birlikte katılaşma sürecinde porozitelere neden olarak mekanik özellikleri olumsuz yönde etkilemektedir. Gerçekleştirilen bu çalışmada ergitme ve gaz giderme prosesleri aynı olan fakat farklı döküm sıcaklıkları (680, 690, 700, 710, 720 ve 730) ile üretilen numuneler incelenmiştir. Farklı döküm sıcaklıkları kullanılarak çekme test çubuğu numuneleri üretilmiştir. Çekme test işlemi için numuneler DIN EN ISO 6892-1 normuna göre hazırlandı ve test DIN EN 10002-1 normuna göre Zwick Z100 model test cihazı kullanılarak gerçekleştirildi. Bunun yanı sıra çekme test sonuçları kullanılarak kalite indeksi hesabı yapıldı. Elde edilen sonuçlara göre düşük döküm sıcaklığı ile üretilen numunelerin mekanik özelliklerinde artışlar elde edilirken özellikle standart sapma değerlerinin oldukça düşük olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum alaşımları, mekanik özellikler, döküm sıcaklığı
|
