Makine parçalarının imalat yöntemlerinden en önemlilerden birisi talaşlı imalattır. Talaşlı imalat prosesinde makine parçalarının istenilen boyutlarda ve kalitede imalat aşaması uzun ve çok dikkat edilmesi gereken proses aşamalarından oluşur. Bütün bu talaşlı işlemleri yaparken pek çok maliyet unsuru ortaya çıkar. Makine parçalarının talaşlı imalatı esnasında, maliyet unsurlarını en aza indirmek ve imalatı istenen kalitede daha kısa sürede üretmek temel amaçtır. Maliyet unsurlarından en önemlilerinden bir tanesi de malzemenin işlenebilirliğidir. Malzemenin talaşlı imalat esnasında işlenebilirliği ne kadar iyi ise imalat o kadar kısa sürede gerçekleşir ve maliyetler de o oranda azalır: Ancak, malzemenin işlenebilirliği ne kadar zor ise imalat süreleri ve maliyetler de o oranda artmaktadır. Bu çalışmada, tasarımı yapılmış olan bir makine parçasının talaşlı imalat yöntemiyle imalatı esnasında, farklı malzemeler kullanarak işlenebilirlik kriterinin işletme maliyeti üzerindeki etkisi deneysel olarak incelenmiştir. Çalışmada, makine parçasının imalatında malzeme olarak, St52 genel yapı çeliği ile AISI 1040 ve AISI 4140+QT ıslah çelikleri kullanılmıştır. Malzemelerin talaşlı işlemleri esnasında farklı devir, ilerleme ve talaş derinliği ile yapılan deneysel çalışmalar sonucu malzemelerin işlenebilirlik performansının işletme maliyeti üzerindeki etkisi incelenmiştir. Kaliteli yüzey elde edilmesi için genel olarak yüksek devir ve düşük ilerleme verilmesi gerekmektedir. Deneysel çalışma sonucu, malzemelerin işlenebilirliğine talaşlı işlem parametreleri, malzemenin kimyasal bileşimi ve malzemenin ısıl işlem yapılmasının önemli etkisinin olduğu, bu durumunda işletme maliyetini önemli derecede etkilediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Talaşlı İmalat, İşlenebilirlik, Optimizasyon, Maliyet
|
