Bu çalışmada, 60-62 HRC sertliğe sahip soğuk iş takım çeliğine elektro erozyon yönteminde bakır ve pirinç elektrotlar kullanılarak üç farklı akım değeri (50, 25, 12.5 A), üç farklı ark süresi (3, 6, 9 µs) ve bekleme süreleri (4, 6, 8 µs) parametreleri kullanılarak delikler delinmiş daha sonra delinen delik çevrelerinden sertlik ölçümleri alınmıştır. Her iki elektrotla delme işlemi yapılırken uygulanan EDM delme parametrelerinin (akım, voltaj, ark ve bekleme süreleri eşit olduğundan benzer güç “W” uygulanmaktadır) aynı olmasına karşın elektrotların malzeme yapılarındaki elektrik iletkenlik katsayı farklılıkları, bakır elektrotun aynı koşullarda pirinç elektrota göre ısı yoğunluğunun (W/mm2) daha yüksek olmasını sağlamıştır. Bu durumun genel olarak, bakır elektrotla yapılan delme uygulamalarında iş parçasının delme yüzeylerindeki sıcaklıkları pirinç elektrot uygulandığı işleme göre daha yüksek sıcaklıklara çıkarttığı ve dielektrik sıvı uygulamasıyla yüzeyde fazladan serteştirmeye sebep olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca pirinç elektrotla delme işlemi yapılırken delme hızının bakır elektrota göre daha az olması, delme sürecinde iş parçasının delme kenarına uygulanan ısı girdisini (J/mm) artırmıştır. Bu durum, pirinç elektrot kullanıldığında ısıdan etkilenen bölgenin bakır elektrota göre daha uzun süre ama daha düşük sıcaklığa maruz kalmasını sağlamıştır. Dolayısıyla ısıdan etkilenen bölge, iş parçasının normal sertliğinin altına düşmesine sebep olmuştur. Sonuç olarak bakır elektrotlarla yapılan delme işlemi sonrasında iş parçası yüzeyinde sertlik verilerinin arttığı buna karşın pirinç elektrotlarla yapılan işlem sonrası sertlik verilerinin düşüş gösterdiği gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: EDM, Yüzey Sertliği, Bakır, Pirinç
|
