Uzay ve havacılık sektöründe kullanım alanı oldukça fazla olan AA7050 Al alaşımından nihai parça üretimi çoğunlukla talaşlı imalat yöntemi ile veya alçak/yüksek basınçlı döküm yöntemi ile yapılmaktadır. Nihai parça üretimi için hem fire parça hem de zaman kaybı oldukça fazladır. Bu durum üretilen parçada maliyet açısından kazanç kaybına sebep olmaktadır. Son zamanlarda yüksek mekanik özellikleri ve net şekle yakın parça üretimi gibi üstün özelliklerinden dolayı parça üretiminde yarı-katı şekillendirme yöntemi kullanılmaktadır. Yarı-katı şekillendirme için kullanılan ön-malzemenin tiksotropik özelliğe sahip olması gerekir. Tiksotropik özelliklere sahip ön-malzeme üretimi için birçok yöntem bulunmaktadır. Bu çalışmada tiksotropik ön-malzeme üretimi için elektromanyetik karıştırma yöntemi kullanılmıştır. AA7050 Al alaşımından elektro-manyetik karıştırma yöntemi ile tiksotropik ön-malzeme üretimi yapılmıştır. Elektromanyetik karıştırma ünitesi özel olarak yazılan bir bilgisayar programı ile kontrol edilmiştir. Elektromanyetik karıştırma parametreleri olarak frekans 50 Herz, gerilim 380 volt, tork 160 N/m kullanılmıştır. Yarı-katı sıcaklık aralığındaki katılaşma esnasında elektro-manyetik karıştırma yöntemi ile numune üretimi gerçekleştirilmiştir. Karşılaştırma yapmak amacıyla elektro-manyetik karıştırma yapılmadan da aynı şartlarda grafit kalıba döküm gerçekleştirilmiştir. Üretilen tüm numunelerin mikroyapıları incelenmiştir. Yapılan mikroyapı incelemeleri sonunda elektro-manyetik karıştırma yöntemi ile üretilen tiksotropik AA7050 numunelerde α-Al dendrit kollarının kırıldığı ve mikroyapıdaki α-Al tanelerinin rozet ve/veya nadiren küremsi şekle sahip olduğu gözlenmiştir. Elektro-manyetik karıştırma yapılmadan grafit kalıba döküm yöntemi ile üretilen numune incelendiğinde ise mikroyapıdaki α-Al tanelerinin dendritik olarak oluştuğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yarı-Katı Şekillendirme, Elektro-Manyetik Karıştırma, Ön Malzeme Üretimi, Tikso Şekillendirme
|
