Giriş: İş kazaları, başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere tüm dünya ülkeleri için önemli bir sorun arz etmektedir. Bununla birlikte oluşturulacak doğru yöntem ve alınan önlemlerle birlikte bu kazaları en aza indirgemek hatta ortadan kaldırmak mümkündür. İşverenlerin, işçilerin ve uzmanların karşılıklı iş birliği içerisinde geliştirdiği farkındalık ve bilinç, istenilen başarıya ulaşmadaki en önemli adımı oluşturmaktadır. İş kazalarını etkin bir şekilde azaltmaya yönelik yapılması gerekenlerin başında risk değerlendirmesi gelir. Ülkemizde, 6331 sayılı kanun ve ilgili yönetmelikleri gereği, işyerlerine risk değerlendirmesi analizi yapma zorunluluğu getirilmiştir. Risk değerlendirmesi, iş esnasında oluşabilecek riskler hakkında öngörüde bulunabilmek için mantıksal ve sistematik yöntemler çerçevesinde gelişir. Çalışanları korumak, üretim güvenliğini oluşturmak ve işletme güvenliğini sağlamak olmak üzere üç ana temel ilke üzerinden giden risk yönetimi, riski tanımlayarak bu unsurları belirleme ve bunun üzerine bir rapor hazırlama sürecini izlemektedir. Doğru hazırlanmış, sistematik bir risk değerlendirme raporu, işçilere daha güvenli bir iş ortamını sağlamasının yanında, işverenin de oluşabilecek hasarları öngörmesini sağlayarak oluşabilecek maddi ve manevi hasarların önüne geçer. Sistematik olarak yapılacak bir risk analizi çalışan ve işverene güvenli bir çalışma ortamı sağlayarak, karşılıklı iş verimliliğinin artmasına yönelik güdülenmeyi teşvik eder. Risk değerlendirme yöntemlerinin en yaygın olanlarından biri Fine Kineey risk değerlendirme metodudur. Amaç ve Kapsam: Bu çalışma, şehirlerdeki işlek cadde, meydan veya bulvar gibi, gün içinde insan ve araç bakımından yoğun olan bölgelerde yapılan, yol çalışması, onarım gibi inşaat işlerine uygulanan risk değerlendirmesi ve sonuçlarını içermektedir. Kentin merkezinde olan bu tarz yoğun şantiyelerde uygun iş güvenliği önlemlerinin alınıp alınmaması önemli bir sorunu teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan risk değerlendirmesi, Adana’nın en işlek meydanlarından birinde gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Bu çalışmada, şehir içi küçük ve kısa süreli şantiyelerinde İSG önlemlerinin değerlendirilmesi amacıyla risk değerlendirme metodu olarak Fine Kineey’in yöntemi kullanılmıştır. Fine Kineey tarafından geliştirilen yöntem iki ana aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada risk faktörü değerlendirme oranının hesaplandığı matematiksel model, ikinci aşamada ise bu modelin görselleştirildiği grafik oluşturmaktadır. Fine Kineey yöntemi; değeri 0,1 ile 10 arasında değişen olasılık, değeri 1 ile 100 arasında değişen şiddet ve değeri 0,5 ile 10 arasında değişen frekans(tehlikeye maruz kalma sıklığı) olmak üzere üç değişkenin çarpılması ile elde edilen risk değerlendirmesi oranını grafiksel şemaya dökmektedir. Elde edilen grafiğe göre; çok yüksek, yüksek, önemli, olası ve kabul edilebilir olmak üzere 5 değerlendirme ölçütü bulunmaktadır. Bu doğrultuda herhangi bir iş ortamına uygulanan risk değerlendirmesi çok yüksek seviyede çıkarsa; belirlenen risk kabul edilebilir bir seviyeye düşürülünceye kadar iş başlatılmamalı, yüksek risk seviyesinde çıkarsa bu riskler için acil önlem alınmalı ve bu önlemler sonucunda faaliyetin devamına karar verilmelidir. Eğer elde edilen oran önemli seviyesinde çıkarsa belirlenen riskleri düşürmek için hemen faaliyetler başlatılmalı, olası seviyede risk çıkması sonucunda mevcut kontroller sürdürülmeli ve bu kontrollerin sürdürüldüğü denetlenmelidir. Son olarak belirlenen seviye kabul edilebilir risk oranında ise; belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için ilave kontrol süreçlerine ihtiyaç olmayabilir şeklinde yorumlanmaktadır. Bulgular ve Sonuç: Yaptığımız gözlemler sonucu uygulanan Fine Kineey risk değerlendirme yöntemine göre; incelenen inşaat ortamlarında yeterli önlemlerin alınmadığı görülmüştür. Özellikle şantiyenin etrafının uygun bir şekilde kapatılmaması, yetkisiz kişilerin şantiye alanına girmesi, uyarı ve tehlike levhalarının eksik ve yanlış kullanılması, ilkyardım malzemelerinin olmaması, araç yolunda gerekli trafik önlemleri alınmadan çalışılması gibi nedenlerden dolayı oluşabilecek iş kazası risklerinin çok yüksek oranda olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: İş Kazası, Risk Değerlendirmesi, Fine Kineey Risk Değerlendirme Yöntemi
|
