Temeller, yapıdan gelen farklı yükleri (normal kuvvet, moment, vs.) zemine emniyetle aktaracak şekilde tasarlanan yapı elemanlarıdır. Farklı bir temel çeşidi olan kabuk temeller, diğer boyutları ile kıyaslandıklarında, küçük kalınlığa sahip olan, üç boyutlu eğrisel veya katlanmış plaklardan oluşan yapı elemanları olarak tanımlanmaktadırlar. Kabuk temeller yumuşak, gevşek vb. gibi taşıma gücü zayıf zeminlerde düz temellere göre daha fazla yük taşımaktadır. Yumuşak, zayıf zeminlerde inşa edilen ağır üst yapı yüklerini zemine iyi bir şekilde aktaran ve ekonomiklik sağlayan bir temel türüdür. Yumuşak ve zayıf zeminlerde göstermiş olduğu performans ile dünyada bir çok bilim insanı tarafından kabuk temeller üzerinde teorik, sayısal ve deneysel araştırmalar yapmaya yöneltmiştir.Bu çalışmada, gevşek özellikteki bir zemine oturan konik şekilli kabuk temellerle aynı çapa sahip düz dairesel temellerin taşıma gücü davranışı, sonlu elemanlar yönteminin esas alındığı sayısal analizlerle değerlendirilmiştir. Sayısal analizlerde iki boyutlu Plaxis 2D (Version 20) programı kullanılmıştır. Sonuç olarak aynı çapa sahip kabuk temellerin taşıma yükü değerlerinin, dairesel temele göre daha fazla olduğu görülmüştür. Farklı sıkılıktaki kuru kum zemin üzerine oturan model düz ve kabuk temellerle yapılan yükleme deneyleri ile tanımlanan geoteknik performansı gösteren η kabuk kazanım faktörü (%) ile analiz edilmiştir. Analizlerde seçilen geometriler için, kabuk temelin düz temele göre taşıdığı (% olarak) nihai yükteki artışı olarak tarif edilen kabuk kazanım faktöründe ise yapılan analizlerde 2.5 kata varan artışlar gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Konik kabuk temel, dairesel temel, taşıma gücü, zayıf zemin, sayısal analiz
|
