Öz: Giriş: Derin kazılar günümüzde inşaat mühendisliğinde yapımı zorunlu hale gelen bir inşaat adımı olmuştur. Yüksek katlı yapıların yapılması, zemin tabakalarının jeolojik durumu ve jeomorfolojik durumlar derin kazıların yapımını zorunlu hale getiren etkenler olarak sayabiliriz. Derin kazılar yapılırken zeminde oluşan aktif basınca karşı iksa sistemlerinin yapılması şarttır. İksa sistemleri projelendirirken özellikle yeraltı suyunun bulunduğu sahalarda sızdırmazlığı göz önüne alınan önemli bir konudur. Bu çalışmada da cazibeli hat olarak projelendirilen terfi istasyonunda yapılan derin kazı ve kesişen kazık olarak yapılan iksa sistemi incelenmiştir. Amaç: Bu çalışmada daireel olarak yapılan derin kazıda uygulanan kesişen fore kazık araştırılmış, gelen yanal zemin gerilmeleri altında bu kesişen fore kazıkların davranışları incelenmiştir. Kapsam: Kocaeli ili, İzmit ilçesi sınırları içerisinde D100 karayolu üzerinde yer alan bölgede atıksu- yağmursuyu terfi istasyonu yapılmıştır. Terfi istasyonunun terfi pompalarının konulacağı kot hatların cazibe ile projelendirilmesi nedeniyle derin kazı yapılması gerekmiştir. Bu derin kazı için sızdırmazlık amacıyla kesişen kazık olarak tasarlanan iksa sistemi ile yapılmıştır. Yöntem: Çalışma alanı, güneyindeki İzmit Körfezi sahil bölgesine yaklaşık 400 metre uzaklıktadır. Çalışma kapsamında zemin profilinde yer alan tabakaların mühendislik jeolojisi ve geoteknik parametrelerinin saptanması amacıyla zemin incelemesi yapılmıştır. Elde edilen arazi ve laboratuvar deney verileri kullanılarak iksa sistemi modellenmiştir. Rankine ve Coloumb toprak itkisi ile serbest toprak desteği yöntemleri kullanılarak yapılan hesaplamalar sonucunda 27 m derinliğinde 100 cm çapında merkezden merkeze 1.30 m aralıklı donatılı kazıklar ve bu kazıkların arasına geçirimsizliği sağlamak için donatısız kazıklar yapılıp güvenli bir kazı alanı oluşturulmuştur. Oluşturulan bu alanda emniyetli bir kazı yapmak için çevre binalarının teşkil ettiği sürşarj yükünün, toprak basıncının ve yeraltı suyunun neden olduğu hidrostatik basıncın yapının imalatı tamamlanana kadar kazıklarda göçme ve devrilmeyi önlemek amacıyla yüzeyden 6m derinlikte bir destekleme yapısı yapma zorunluluğu doğmuştur. Bu sebepten ötürü yüzeyden 6 m derinlikte çelik konstrüksiyon olarak halka şeklinde bir destekleme yapısı ve bu yapının belirtilen yükler altında etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak için çelik payandalar imal edilmiştir. İmal edilen bu destek sistemi yapının imalatının devamını etkilemeyecek şekilde tasarlanmış olup kazı nihai kotuna inildikten ve keson imalatında payanda kotuna gelindikten sonra kaldırılarak keson yapısı imalatına devam edilmiştir. Yapının temeli donatılı kazıklara tevzi donatılarıyla birleştirilmiş ve bu durum kazının güvenli bir şekilde tamamlanmasını sağlamıştır. Yapı tamamlandıktan sonra zemin kotunda bulunan tabliye ve kirişlerle yapının bütünlüğü oluşturulup uzun vadede hizmet ömrü boyunca güvenli bir şekilde kullanılması sağlanmıştır. Kocaeli İli İzmit İlçesi, İSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ömerağa Mahallesi Atıksu-Yağmursuyu Terfi Merkezi Projesi kapsamında inceleme alanında yapılan çalışmalarda ve gözlemlerde statik su seviyesine 1.7-1.8 metreler arasında rastlanmıştır. Sahada yüzey ve sızıntı sularının temel zeminine sızmasının ve temellerin korozyonunun önlenmesi amacıyla temellerin çevresinde drenaj ve yalıtım önlemleri alınması gerektiği öngörülmüştür. Yapılan analizler sonucunda iksa sisteminin yatay ötelenmesi 16.3 mm olarak bulunmuştur. Ayrıca iksa sisteminde oluşan maksimum moment 1059 KN m kesme kuvveti 614.52 KN olarak bulunmuştur. Özellikle yatay hareketi gözlemlemek için belirlenmiş kazılara İnklinometre yerleştirilmiştir. İnklinometre ölçümleri alınarak hesaplarda belirlenen öteleme miktarının aşılıp aşılmadığı kontrol edilmiştir. Sonuç: Analizler sonucunda tahmin edilen iksa sisteminin yatay ötelenmesi 16.3 mm olarak bulunmuştur. Arazide ölçülüp 15.12.2016 tarihindeki referans ölçümünde 0 mm, 28.12.2016 tarihindeki ikinci ölçümde 4.00 mm, 15.01.2017 tarihindeki üçüncü ölçümde 10.00 mm ve son ölçüm olan dördüncü ölçümde 28.01.2017 tarihinde 11.00 mm yatay ötelenme değerleri okunmuştur. Daha sonraki okumalarda en son okunan değerde değişiklik olmamıştır.
Anahtar Kelimeler: Fore kazık, Kesişen kazıklar, İksa sistemi
|
