Kompozit döşemeler, çelik yapılarda trapez sac üzerine donatılı beton dökülmesiyle oluşturulan sistemlerdir ve desteksiz 3-4 m açıklığı geçme imkanı tanırlar. Adı geçen döşemeler, döşeme sacı, beton, hasır donatı, çiviler ve uygulama esnasında kullanılan geçici desteklerden oluşurlar. 1960’lardan günümüze tasarımlarındaki gelişmelere bakarsak, akma dayanımı 220N/mm2 yerine 350N/mm2 olan çelik kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca önceden 6-7,5m açıklık geçilirken, günümüzde 9-12m geçilmektedir. Gelişen teknolojiyle yaygınlaşan hafif betonla %25 ağırlık tasarrufu sağlanırken daha ince döşemeler üretilmiştir. Ayrıca tasarım yapılırken, dayanım bazlı tasarımdan açıklık ve derinlik parametreleri ile; kullanılabilirlik bazlı tasarımdan da sehim dikkate alınmaktadır. Uygulamada kullanılan geçici desteklerin konumlandırılması, imalat hatta dayanım kazanma sürecinin önemli parçası olmasına rağmen yeterli mühendislik çalışmalarının olmamasından dolayı, tecrübelere dayanılarak yapılmaktadır. Çalışmamızda öncelikle sacın etkin atalet momenti bulunup, bu değer ıslak ve kompozit faz için dayanım parametresi olarak kullanıldı. Islak faz durumunda döşeme üzerine gelecek yükler; trapez sac ve beton zati ağırlığı, betonun yığılma ağırlığı ve döküm işletme yükü düzgün yayılı yük olarak etkitildi. Elde edilen gerilme değeri, çeliğin akma dayanımın %65’inden küçük olmasıyla, sehimin de L/300’ü aşmamasıyla kontrol edildi. Kompozit faz durumunda elemana ölü ve hareketli yüklerle, desteklerin tepki kuvvetleri zıt yönlü olacak şekilde etkitildi. Kesme ve moment diyagramları çizilerek kesme açıklığı bulundu ve döşemenin yapışma kayması göçmesi kontrolü yapıldı. Göçme yaşanmıyorsa desteklerin güvenle sökülmesi; göçme durumunda ise tali kiriş şeklinde düşünülüp, yeni açıklığa göre aynı işlemlerin ve göçme kontrollerinin tekrarlanması uygun görüldü. Dayanımın %75’ine kadar sökülmeyen ayakların, döşeme kalınlığı ve açıklık parametreleri düşünülerek, doğru şekilde konumlandırılmasına yönelik bir çalışma yapıldı.
Anahtar Kelimeler: Kompozit Döşemeler, Geçici Destekler, Çelik Yapılar
|
