Otomotiv sektörü dünya ekonomisinde önemli yer tutan ve yoğun rekabetin yaşandığı bir sektör haline gelmiştir. Genel olarak otomobillerin neden olduğu çevre kirliliği ve yüksek yakıt tüketimi göz önünde bulundurulduğunda, daha hafif ve daha az yakıt tüketen araçların üretilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu amaçla söz konusu sektörde kullanılacak malzemelerin üstün şekillendirilebilirliğe ve aynı zamanda yüksek mekanik özelliklere sahip hale getirilmesi ile ilgili çalışmalar, son yıllarda artarak sürmektedir. Geliştirilen yeni malzemeler daha hafif ve şekillendirilebilir olmasına rağmen yüksek dayanımlı çelikler olarak geleneksel çeliklerin yerini almaya başlamıştır. Yeni geliştirilen malzemelerden birisi de arayer elementlerini eser miktarda içeren IF (arayer atomsuz) çelikleridir. Bu çelikler, üretim sonrası içyapılarında bulunan C, N ve O gibi arayer atomlarının oranlarının özel teknikler ile azaltılması ve bunun yerine yapıya Ti, Nb gibi stabilize edici elementlerin katılması ile elde edilmektedir. IF (arayer atomsuz) çeliklerinin kimyasal içeriği sebebiyle, tüm kaynak yöntemleri uygulanabilmektedir. Ancak hafiflik ve maliyetin yanı sıra yüksek mekanik özelliklerin de sağlanabilmesi için kaynak işlemi düşük ısı girdisi ile gerçekleştirilmelidir.
Bu çalışmada IF (arayer atomsuz) çeliği numuneleri MAG ve LASER kaynak yöntemleri ile farklı kaynak parametreleri seçilerek birleştirilmiştir. Kaynak sonrasında kaynak bölgelerinin (kaynak dikişi + ITAB) mikroyapıları optik mikroskop ile (OM) incelenmiş ve mekanik özellikler Vickers Sertlik yöntemi ile belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, seçilen kaynak yöntemlerinin üstün olan ve olmayan özelliklerini ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler: IF (arayer atomsuz) Çeliği, Laser Kaynağı, MAG Kaynağı, Otomotiv Sektörü
|
