Rüzgar Türbin kuleleri, kulenin yüksekliği, ağırlığı, aerodinamik yapısı ve rüzgar şiddetine bağlı olarak belirli frekanslar ile salınım yaparak çalışmaktadır. Bu salınım hareketi, yorulmaya sebep olarak kule ömrünün belirlenmesinde başlıca rol almaktadır. Kule ömrünü ve dinamiğini geliştirmek için yorulmaya sebep olan faktörleri tespit edip geliştirerek yorulma dayanımının artırılması için çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmaların temelini, ana malzemenin mukavemeti, kaynak birleşimi ve yüklerin tipi belirlemektedir. Ana malzemenin mukavemeti ve yüklerin tiplerini, iyi bir dizayn ile geliştirerek yorulma ömrü uzatılabilir, buna ek olarak kaynak dikişinin geometrisini geliştirerek de yorulma performansı artırılabilmektedir. Kaynak dikişinin geliştirilmesi için uygulanan yöntemlerden başlıcaları: kaynak geçiş bölgesinin taşlanması, tig dressing ve plazma dressing ile kaynak bölgesinin eritilmesi, kalıntı gerilimini ortadan kaldırmak için çekiçleme ve termal yöntemleridir. Bu makalede kaynaklı dikişlerinin yorulma davranışını geliştiren en etkili yöntemlerden biri olan tig dressing yöntemi incelenmiş olup, oluşturduğu ısı girdisi ile o bölgede oluşan sertlik değerleri ilişkisi incelenmiştir. Normal köşe kaynağında sertlik değerleri 380 Vickers (HV10) değeri altında iken, farklı parametreler ile tig dressing işlemi uygulandığında, bölgelere göre sertlik dağılımı ve sertlik değerlerinin belirlenen üst sınırın altında olması için uygulanan parametreler belirtilmiştir. Uygulama aşamasında beş farklı ısı girdisinde tig dressing işlemi yapılmış olup, kaynak ve ısıdan etkilenmiş bölgelerinden on iki adet sertlik testi yapılmıştır. Uygulama sonuçlarına göre minimum 150 °C ön ısıtma yaparak ve minimum 1 kj/mm ısı girdisi sağlandığı takdirde sertlik değerlerinin uygun olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Rüzgar Türbin Kuleleri, Tig Dressing, Sertlik
|
