Kimyasal kirleticilerden kaynaklanabilecek çevresel tehlikeler, uzun süredir bilimsel çalışmaların ilgi odağı olmaktadır. Son 20 yıldır, farmasötik ilaçlar, kozmetikler ve kişisel bakım ürünlerinin tüketimi ciddi olarak artmakta ve özelikle farmasötik ilaçların kullanımından kaynaklanan mikro kirleticilerin çevredeki varlıkları ile ilgili çalışmalar yoğun ilgi görmekte ve bertarafları da önem arz etmektedir. Atık sulardan mikro kirleticilerin giderilmesi işleminde adsorpsiyon prosesi uygun yöntemlerden olup; ilaç, gıda, boya, kimya, petrol ve bunlar gibi birçok endüstride oluşan atıkların yüksek verimle tutulabilmesi ve ucuz maliyetle geri kazanılabilmesi için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.
Atık su arıtımında kolay temin edilen ve atık sulardaki mikro ya da makro kirleticileri tutabilen özellikteki adsorbanların kullanılması uygundur ve bu sebeple alümina, silika jel, gözenekliliği yüksek reçineler ve aktif karbon geleneksel adsorbanlar olarak görev almaktadır. Günümüzde ise sentetik ve/veya doğal polimerik maddelerin organik ve/veya inorganik maddelerin ilavesi ile gözenekliliklerinin ve porozitelerinin arttırılması sonucunda adsorpsiyon işlemlerinde kullanılması ve yüksek verimde atık su arıtımına imkân sağlamaları yeni ve yenilikçi bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sunulan çalışmada, anti-enflamatuvar bir ilaç etken maddesi olan naproksenin, Spirulina platensis (SP) ile modifiye edilmiş kitosan/polivinil alkol (KTS-PVA) biyokompoziti kullanarak atık sulardan adsorpsiyon yöntemiyle giderilmesi incelenmiştir. Farklı oranlarda SP içeren KTS-PVA-SP biyokompozit malzemelerin sentezlenmesi için gluteraldehit çapraz bağlayıcı olarak kullanılmış, KTS-PVA-SP biyokompozitleri, içersindeki SP oranı %1-3 (ağırlık/ağırlık) oranlarda hazırlanmış ve tüm biyokompozitlerin karakterizasyonu TGA, SEM, optik mikroskop ve BET analizleri ile yapılmıştır. Atık sulardan naproksen giderimine ait adsorpsiyon işlemi için Freundlich, Langmuir, D-R, Javanovich, Harkins-Jura ve Halsey izoterm modelleri uygulanmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Adsorpsiyon, Biyokompozit, Mikrokirletici, Naproksen
|
