Denizcilik faaliyetlerinin önemli bir bölümünü oluşturan gemi inşa sanayi, üretim ve montaj sahası çok büyük olup işçiliğe de o derece ihtiyaç duyulan bir alandır. Dünya ticaret hacminin yaklaşık %95’inin deniz yolu taşımacılığıyla yapılıyor olması, ekonomik olarak bakıldığında karayolu taşımacılığına göre ortalama 6,5 kez demiryolu taşımacılığına göre ise 3,5 kez daha ekonomik olması ayrıca çok büyük miktardaki yüklerin, bir seferde güvenli olarak taşınması gemi inşa sanayinin önemini açıklamaktadır.
Bu çalışmada; Türkiye’de gemi inşa sanayisinin son 20 yıldaki süreçleri teknik-teknolojik ve ekonomik olarak irdelenmesini içermektedir. Türk gemi inşa sanayi devlet arşivi, literatür, tez çalışmaları, yerli tersanelere ait istatistikler, kitaplar ve dergiler incelenmiş olup; İhracat, istihdam ve teslim edilen adet-tonaj rakamları ele alınmıştır. Elde edilen bilgiler doğrultusunda sektörün gelişimi ve krizin bu gelişmeye olan etkileri saptanmıştır. Kriz sonrası sipariş bazında yaşanan gerilemeye karşın uzmanlık gerektiren yüksek karmaşık yapılı (spesifik) gemilere ve müşteri isteğine özel yani katma değeri yüksek gemilere yoğunlaşılmıştır. Böylelikle üretim miktarındaki düşüşe rağmen ihracat değerlerini 800 milyon$ üzerinde bir değere tutunmayı başarmıştır. Türk gemi inşa sanayii, özellikle küçük ve orta tonajlı kimyasal tanker inşasında dünya çapımda bir marka olmuş, uzun yıllar tanker siparişi alan ülkeler sıralamasında 3.sıraya kadar yükselmiştir. Tersanelerimiz kimyasal tanker inşaatında edindiği uzmanlıkla birlikte, LPG, LNG, Ro-Ro, offshore gemisi, yolcu gemisi, açık deniz balıkçı gemisi, römorkör vb. yüksek katma değerli gemilerin inşaatına da önemli bir yol kat etmiştir. Uzmanlaştığı ve Ar-Ge’ye dayalı yenilikçi yaklaşımı ile sadece dünyanın önemli gemi sanayilerinden biri olmakla kalmayıp, özellikle Avrupa Gemi İnşa Sanayi’nin en önemli paydaşı durumuna gelmiştir.
Anahtar Kelimeler: Gemi İnşa, Spesifik Gemi İnşa, Türkiye'deki Gemi İnşa Ar-Ge Yapısı
|
