Rijit inklüzyonlar (jet-enjeksiyonu, derin zemin karıştırma, yerinde dökme donatısız kolonlar vb.) zeminlerde oturmayı azaltmak ve/veya taşıma gücünü artırmak amacıyla kullanılan zemin iyileştirme tekniğidir. Rijit kolonlarda genellikle donatı kullanılmamaktadır. Ayrıca temel ile kolon başları arasına yerleştirilen granüler tabaka ile derin temellerden ayırt edilmektedir. Granüler tabaka (yük aktarım platformu) bu sistemde üst yapıdan gelen yükleri kolon üst uç bölgesine aktarmaktadır. Bu çalışma kapsamında 80 cm çapında 20 metre uzunluğunda, arazide yükleme deneyi yapılan kazığa ait yük-deformasyon grafiği, sonlu elemanlar programı olan ve bu çalışmada kullanılan MİDAS GTS’de zemin parametrelerinin kalibre edilmesinde kullanılmıştır. Araziye ait zemin profili SPT-N değerlerine bağlı olarak 3 tabaka halinde idealize edilmiştir. 0-13,5 metre arası yumuşak kil, 13,5-19,5 metre arası siltli kum, 19,5-25,0 metre arası kumlu çakıl olarak belirlenmiştir. Üç boyutlu oluşturulan analiz modelinde, kolon tamamen rijit yapısal bir eleman olarak modellenmiştir. Kolon ile zemin arasında rölatif harekete izin vermek amacıyla ara yüzey elemanı kullanılmıştır. 4’lü kolon grubu ve temel arasına farklı kalınlıklara ve elastisite modülüne sahip granüler tabaka tanımlanarak, lineer olmayan analizler yapılmıştır. Analizler sonucunda oturmanın kazıkların temele bağlanması durumunda %92, yük aktarım platformlu sistemde ise %84 oranında azaldığı tespit edilmiştir. Ancak yük aktarım platformu kullanılan rijit kolon başlarında hesaplanan oturma miktarı, temele bağlantısı olan kazıklara göre daha az gerçekleşmiştir. Yük aktarım platform kalınlığının arttırılması, kolonların oturma miktarının azalmasına neden olurken, toplam oturmanın arttığıı görülmüştür. Yük aktarım platformuna ait elastisite modülünün arttırılması, kolon başlarına aktarılan yük miktarını artırmıştır. Bu nedenle, kolonlarda hesaplanan oturma miktarı elastisite modülünün arttırılması ile artmıştır.
Anahtar Kelimeler: Zemin, Yük Aktarım Platformu, Sonlu Elemanlar, Ara yüzey, Rijit İnklüzyon
|
